Plak
Uit Wiki Munten en papiergeld
plak,
1. in de 14e eeuw gebruikelijke benaming voor de zilveren munt van 2 groot met op de vz een zittende leeuw, getooid met een tournooihelm met kroon en helmbos en op de kz een kort kruis.
In de Nederlanden in 1365 voor het eerst geslagen door Lodewijk van Male (1346-1384), graaf van Vlaanderen. Werd weldra nagevolgd, o.a. door de hertogen van Brabant en Gelre (Gelderland, landsheerlijke periode), de graven van Holland (Holland, graafschap), de bisschoppen van Utrecht (Utrecht, bisdom) en de stad Groningen.
Raakte kort de na muntunificatie van Philips de Goede van 1434 in Vlaanderen, Brabant en Holland in Onbruik (Bourgondische Nederlanden). De nieuwe stuivers (= 2 groten) van 1434 worden in de 15e eeuw soms ook plak genoemd.
2. benaming voor diverse andere muntsoorten van 2 groot, zoals de plaque, geslagen op basis van de muntunie van 1342 tussen Luxemburg en Bar.
3. benaming voor de uit 1. voortgekomen en in de oostelijke provincies zeer sterk in waarde gedaalde zilveren munt van laag gehalte ter waarde van 1/8 Overijsselse stuiver, geslagen 1458-1575 door Deventer, Kampen en Zwolle (elk voor zich en gezamenlijk als Drie Steden-muntslag).
Voorts zijn er drieplakken geslagen door de Drie Steden te Deventer (gedateerd 1556 en jongere ongedateerde), door Hasselt (NL) (1582, doch ongedateerd), door Zutphen (1582, doch ongedateerd), Bergh (ca. 1582, ongedateerd) en door Megen te Gorinchem (1584-1587, doch ongedateerd). Voor geklopte drieplakken: zie klop A 4, klop A 11, klop A15, klop A 28 enklop A 29.
4. in Groningen gebruikelijke benaming voor de uit 1. voortgekomen en zeer sterk in waarde gedaalde zilveren munt van laag gehalte ter waarde van 1/6 Groningse stuiver, na 1593 van 1/68 Nederlandse stuiver = 1 duit, geslagen ca. 1430-1625.
5. bijnaam voor een sportmedaille (medaille, penning).
W.
Lit.:
Gelder, H.E. van, Botdragers en plakken, JMP (1969/1970) 117-121;
Stuurman, J.G., Drieplakken en vierlingen, JMP (1993) 165-190.
