Servië

Servië, voormalig koninkrijk op de Balkan, na de Tweede Wereldoorlog een deelrepubliek van Joegoslavië en tegenwoordig een zelfstandige republiek. Uit in de 11e eeuw verenigde Slavische vorstendommen en heerlijkheden was in 1217 een koninkrijk ontstaan, dat in de 14e eeuw zijn grootste expansie en politieke invloed kende. In 1389 werd Servië een prinsdom onder Turkse suzereiniteit. Nadat het zich formeel van het Osmaanse rijk (Osmanen) had weten los te maken, werd het eerst in 1878 door het Congres van Berlijn als onafhankelijk koninkrijk erkend. In 1918 ging het op in het koninkrijk der Serviërs, Kroaten en Slovenen, dat later officieel de naam Joegoslavië kreeg. Na het uiteenvallen van Joegoslavië in 1991 vormde het tot 2006 met Montenegro een republiek die meestal aangeduid wordt met de naam Klein-Joegoslavië.

De vroegste Servische muntsoorten uit de 13e en 14e eeuw vertoonden duidelijke Byzantijnse en Bulgaarse invloeden (Byzantijnse rijk). De eigen muntslag verdween na de volledige onderwerping in 1459 door de Turken. In 1878 werd de muntslag hervat met als munteenheid de dinar, verdeeld in 100 pare. De circulatiereeks, opgebouwd volgens het 1-2-5-systeem, bestond aanvankelijk uit bronzen munten van 1 para, 2, 5 en 10 pare, koper-nikkelen munten van 20 pare, zilverstukken van 50 pare, 1 dinar, 2 en 5 dinara en goudstukken van 10 en 20 dinara. Sinds 1883 werden de 5 en 10 pare van koper-nikkel gemaakt. Bankbiljetten in coupures van 1 tot 100 dinara werden uitgegeven door de Privilegovana Narodna Banka Kraljevine Srbije (Geoctrooieerde Nationale Bank van het Koninkrijk Servië).

Vanwege een tekort aan muntgeld werd tijdens de Eerste Wereldoorlog in 1915 postzegelgeld in de waarden 5, 10, 15, 20, 25, 30 en 50 pare gebruikt. Gedurende de jaren 1917-1918 werden Servische bankbiljetten door de bezetter van een opdruk "K.u.K. Militar-Gouvernement in Serbien Kreiskommando (gevolgd door een plaatsnaam)" voorzien. Vanaf 1918 circuleerde in Servië het Joegoslavische geld. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden door de Duitse bezetter in Servië nog zinken 10-dinarastukken uitgegeven, gedateerd 1943.

Vorsten
Michael, Obrenovich III
1e periode	1839-1842
2e periode	1860-1868
Milan, Obrenovich IV
als prins	1862-1882
als Milan I koning	1882-1889
Alexander I	1889-1902
Petar I	1903-1918

Lit.:

Jelinčič, Z., Paper money catalogue of Yugoslav countries, Part 1: regular issues, Lubljana 1988.

W.