Muntpolitiek

muntpolitiek, of monetaire politiek, is het gericht ingrijpen van de overheid in de geldomloop. In de tijd van metalen standaarden geschiedde dat door verandering van de muntvoet van de eigen muntsoorten, buiten omloop stellen van eigen, oudere munten, verbod van een deel van de omloop van een muntsoort (florijn), verhoging of verlaging van de nominale waarde van munten in de omloop (klop en zesthalf), het wel of niet toelaten van vreemde munten in de omloop en het vaststellen van wisselkoersen van de toegelaten soorten (beeldenaar en manuaal) en, in het geval van een dubbele standaard, het vaststellen van een van de marktprijs afwijkende verhouding tussen goud en zilver.

Tegenwoordig, nu de omloop voornamelijk uit papiergeld bestaat en het metalen geld slechts een aanvullende functie heeft, bestaat de monetaire politiek uit de volgende instrumenten: vervanging van biljetten en/of munten in de omloop (geldsanering en geldzuivering), het opzettelijk vergroten van de geldomloop (geldschepping door bijdrukken van bankbiljetten of toename van het girale geld) waardoor inflatie ontstaat, het manipuleren van de officiële rentetarieven, het sluiten van internationale verdragen betreffende de wisselkoersen (Bretton Woods en European Currency Unit), het kopen of verkopen van eigen of vreemde valuta om de wisselkoers te beïnvloeden en het verbod van vrije in- en uitvoer van vreemde valuta, gekoppeld aan het vaststellen van officiële, gedwongen wisselkoersen.