Dubbeltje
Uit Wiki Munten en papiergeld
dubbeltje, sinds de 17e eeuw de gebruikelijke benaming voor de dubbele stuiver, waarschijnlijk ontstaan door verkleining van het formaat in 1614 en daarna. Wegens dezelfde waarde ging de naam dubbeltje over op de nieuwe munt van 10 cent van het koninkrijk.
Tijdens de Republiek zijn er diverse typen dubbele stuivers uitgegeven:
1. Provinciale en stedelijke emissies van uiteenlopend gewicht en zilvergehalte, waarvan de beeldenaar nog geïnspireerd is op de dubbele stuivers van de emissies uit 1496 en 1499, op naam van Philips de Schone, door: Friesland (1580-1601), Zutphen (1604-1605) en Nijmegen (1619-1620).
2. Generaliteitsdubbeltjes van kleiner formaat, op de vz de Nederlandse leeuw en op de kz de provincienaam, diameter ca. 21 mm, gewicht 1,73 gram, gehalte 0,583, geslagen in alle provincies vanaf 1614, behalve Groningen, tevens 1677-1708 door Nijmegen, Deventer, Kampen en Zwolle.
3. Nieuw, iets kleiner type, op de vz het gekroonde provinciewapen, op de kz de provincienaam, gewicht 1,62 gram, gehalte 0,583, ingevoerd in 1670 door Holland (Holland, gewest, geslagen tot 1793) en daarna door alle provincies (1672-1799), behalve Groningen.
Deze dubbeltjes mochten na 1693 niet meer voor de binnenlandse omloop geslagen worden. Alle latere jaartallen zijn door de VOC besteld voor Indië en hebben uitsluitend daar gecirculeerd.
Met de muntwet van 1816 werd de gulden onderverdeeld in 100 cent en ging de naam dubbeltje na de grote geldsanering van 1846 over op het zilveren tiencentstuk.
Er zijn tot nu toe vier typen dubbeltjes van 10 cent geslagen:
1. Op de vz de gekroonde W, de initiaal van Willem I, op de kz het Rijkswapen en de waarde-aanduiding, diameter 18 mm, gewicht 1,692 gram, gehalte 0,569, geslagen van 1818-1828.
2. Op de vz het portret van de koning(in), op de kz de waardeaanduiding binnen een eikenkrans, diameter 15 mm, gewicht 1,4 gram, gehalte 0,640, geslagen 1848-1849 op naam van Willem II, 1849-1890 op naam van Willem III, 1892-1945 op naam van Wilhelmina.
3. Nikkelen dubbeltje, op de vz het portret, op de kz de waardeaanduiding onder een kroon, diameter 15 mm, gewicht 1,5 gram, geslagen in 1948 op naam van Wilhelmina en 1950-1980 op naam van Juliana.
4. Nikkelen dubbeltje met een nieuwe beeldenaar, vz portret met staand opschrift, kz waardeaanduiding met bijbehorend lijnen- en vlakkenpatroon, dezelfde specificaties als de voorgaande, geslagen sinds 1982 op naam van Beatrix. Tijdens de Duitse bezetting gedurende de Tweede Wereldoorlog zijn er zinken dubbeltjes geslagen: vz drie tulpen, kz waarde-aanduiding, diameter 22 mm, gewicht 3,30 gram.
G.
