Juliana
Uit Wiki Munten en papiergeld
Juliana, koningin der Nederlanden (1948-1980), werd geboren in 1909 als dochter van koningin Wilhelmina en Hendrik van Mecklenburg- Schwerin. Zij huwde in 1937 Bernhard van Lippe-Biesterfeld, volgde in 1948 haar moeder op en abdiceerde in 1980 ten behoeve van haar dochter Beatrix. De eerste Nederlandse circulatiemunten met haar portret waren de 1, 5, 10 en 25 cent 1950, ontworpen Door Wenckebach, in 1954 resp. 1959 gevolgd door zilveren guldens en rijksdaalders van dezelfde ontwerper.
Vanwege de stijgende zilverprijs werden de beide laatste denominaties vanaf 1969 vervangen door nikkelen munten met dezelfde beeldenaar en op 1 jan. 1973 buiten omloop gesteld. Ter gelegenheid van 400 jaar Unie van Utrecht werd in 1979 een rijksdaalder uitgegeven met dezelfde voorzijde als eerder uitgegeven rijksdaalders.
Voorts werden met haar beeltenis uitgegeven het bevrijdingstientje 1970 (ontwerp Wenckebach) en het jubileumtientje 1973 (ontwerp Bruijn-van Rood). Het meest recente muntportret van Juliana dateert uit 1980. Ter gelegenheid van de opvolging door Beatrix, zijn speciale guldens en rijksdaalders uitgegeven waarop beide koninginnen staan afgebeeld, naar ontwerpen van Bruyn-van Rood.
Schematischer komt haar portret voor op de 50 gulden 1987 ter gelegenheid van haar 50-jarig huwelijk (ontwerp Hadders) en op de 50 gulden 1990 ter gelegenheid van 100 jaar koninginnen (ontwerp Struycken). Voor verzamelaars werden enkele jaargangen gouden dukaten geslagen, waarop niet Juliana's portret, maar naar oud gebruik een anonieme ridder staat.
De enige circulatiemunt van Suriname waarop haar portret staat, is de gulden naar het ontwerp van Hekman, geslagen in 1962 en 1966, waarbij de nooit eerder op Nederlandse munten getoonde halsafsnede opvalt.
In de Nederlandse Antillen zien we haar beeltenis op de circulatiemunten van 1/10, ½, 1 en 2½ gulden (ontwerp vz Wenckebach) en op de jubileummunt van 10 gulden 1978 (ontwerp Bruyn-van Rood). Voorts staat haar portret op Antilliaanse verzamelaarsmunten van 25 gulden (1973, 1976, 1977, 1979), 100 gulden (1978), 200 gulden (1976) en 300 gulden (1977, 1980). Voor al deze verzamelaarsmunten werden de oude portretten van Wenckebach en Bruyn-van Rood gebruikt.
Het portret van Juliana komt niet voor op de Nederlandse bankbiljetten, omdat het niet de gewoonte van De Nederlandsche Bank is om regerende vorsten op bankbiljetten af te beelden. Wel treffen we haar borstbeeld aan op Nederlandse muntbiljetten van 2½ en 1 gulden (8 aug. 1949, handtekening Lieftinck), die het tekort aan munten van dezelfde waarden tijdelijk moesten opvangen en die gedrukt zijn bij Joh. Enschedé en Zonen.
Voorts staat het portret van Juliana op twee series muntbiljetten van Nederlands Nieuw-Guinea die uitgegeven zijn onder verantwoordelijkheid van de minister zonder portefeuille, gedateerd 2 jan. 1950 en van de minister van overzeese rijksdelen, gedateerd 8 dec. 1954. Ook deze biljetten werden bij Joh. Enschedé en Zonen gedrukt.
W.
Lit.:
Scheffers, A. A. J. en M. Georgiades, 100 Jaar vorstinnen op munten. Museum van 's Rijks Munt, 1990.
