Handelingen

Telbord

Uit Wiki Munten en papiergeld

Telbord.jpg

telbord, houten bord met ondiepe uitsparingen voor het snel tellen van grote aantallen munten. Telborden werden bij de Afdeling Controle van 's Rijks Munt te Utrecht gebruikt voor de zogenaamde honderd- of duizendproef. Dit is een proef van het gewicht van honderd of duizend stuks. Verder werden de borden gebruikt voor de steekproefsgewijze controle van de inhoud van de zakken met nieuw muntgeld, die met behulp van telmachines waren gevuld. Telborden worden tegenwoordig bij De Koninklijke Nederlandse Munt NV nog gebruikt om partijen beschadigde geldstukken, die niet door een telmachine geteld kunnen worden, snel te kunnen tellen en zodoende restitutie mogelijk te maken.

Tot in het begin van de 20e eeuw waren soortgelijke telborden op grote schaal in gebruik in Zuid-India (Cochin en Travancore) voor het tellen van grote aantallen vooral kleine munten zoals de gouden en zilveren fanam en de zilveren chuckram; ze waren plaatselijk bekend als fanam- of chuckram-board. Een handvol van deze muntjes werd over het bord uitgeworpen en uitgestreken totdat alle uitsparingen waren opgevuld waarna het restant ervan afgeveegd werd.

Het aantal en de grootte van de uitsparingen, varieert naar gelang van de te tellen denominatie, doch het aantal is bij de Zuid-Indiase telborden steeds een veelvoud van honderd. Sommige borden zijn aan beide zijden voorzien van uitsparingen van verschillende grootte.

L.