Tunesië

Tunesië, republiek in Noord-Afrika, Het gebied maakte in de oudheid deel uit van het rijk van Carthago en na de val daarvan vormde het de Romeinse provincie Africa; Romeinse rijk. In de 5e en 6e eeuw behoorde het tot het rijk der Vandalen, daarna tot het Byzantijnse rijk. In de tweede helft van de 7e eeuw werd Tunesië door de Arabieren veroverd. In latere eeuwen bleef het gebied interessant voor mogendheden rond de Middellandse Zee. In 1574 kwam Tunesië onder Turks oppergezag maar bleef nagenoeg onafhankelijk; het kwam in de 18e eeuw tot grote welvaart door handel, landbouw en zeeroverij. Om dit laatste tegen te gaan veroverde Frankrijk in 1830 Algiers, waardoor Tunesië onder Franse invloedsfeer kwam.

In april 1881 werd Tunesië door Franse troepen bezet en in 1883 werd de bei, een plaatselijk heerser, gedwongen tot het ondertekenen van het Verdrag van Mersa, waarmee het land officieel tot Frans protectoraat werd verklaard. Tijdens de Tweede Wereldoorlog stond Tunesië aanvankelijk onder de Vichyregering, maar na de geallieerde veldtocht in Noord-Afrika kwam het onder het bewind De Gaulle. Binnenlands streven naar onafhankelijkheid maakte, dat Frankrijk in 1956 de volledige onafhankelijkheid van Tunesië erkende. In 1957 werd de monarchie afgeschaft en de republiek uitgeroepen.

De vele muntateliers uit de periode van de Carthagers werden na de verovering door de Romeinen gesloten. Onder Rome was de Munt van Carthago alleen tussen 296-307 en 308-311 operationeel en onder de Byzantijnen ca. 534-695. Vervolgens werd in het gebied door plaatselijke heersers gemunt, onder de Turkse suzereiniteit tot 1881 en onder Frans protectoraat tot 1891 in Tunis, vervolgens werden de muntactiviteiten tot 1960 naar Parijs verplaatst. Daarna werd gemunt in Tsjechoslowakije en Frankrijk (Parijs). Onder Turkse suzereiniteit zag het monetaire systeem er als volgt uit:

Tot 1881 stond op de munten de naam van de Ottomaanse sultan, in 1855 werd de naam van de bei van Tunis eraan toegevoegd en van 1881 tot 1956 stond alleen die van de bei er nog op. In 1891 werd het Franse muntstelsel ingevoerd (1 franc = 100 centimes) en verschenen de landsnaam en de waardeaanduiding in het Frans op de munten. In 1930 werd de muntvoet tot ca. ¹/₅ deel verlaagd, maar de beeldenaars ondergingen slechts veranderingen van ondergeschikt belang.

De onafhankelijke republiek Tunesië gaf in 1956 een nieuwe muntreeks uit met op vz een Arabisch opschrift en de datum in mohammedaanse en christelijke jaartelling en op kz de waarde en de landsnaam in Latijnse letter- en cijfertekens. De reeks bestond uit koper-nikkelen munten van 5, 20, 50 en 100 francs. Het huidige monetaire systeem is gebaseerd op de dinar = 1000 millim, de muntreeks is opgebouwd volgens het 1-2-5-systeem. In 1970, 1976 en 1990 werden enkele FAO-munten uitgegeven. Voorts geeft Tunesië gouden en zilveren verzamelaarsmunten uit.

Vóór 1904 circuleerden in Tunesië de bankbiljetten van het Osmaanse rijk en van Frankrijk. Vervolgens bracht de Banque de l'Algérie Algerijnse biljetten met de opdruk TUNISIE in omloop. Na de Tweede Wereldoorlog gaf deze bank onder haar nieuwe naam, Banque de l'Algérie et de la Tunisie, bankbiljetten uit. Gedurende de Duitse bezetting van december 1942 tot mei 1943 werd een niet-uitgegeven biljet van de Banque de France, gedateerd 1892, van de opdruk BANQUE DE L'ALGÉRIE voorzien en in Tunesië in circulatie gebracht. Om in een tekort aan circulerend kleingeld te voorzien gaven de Régence de Tunis, Trésor 1918-1922 en de Régence de Tunis, Direction des Finances 1943 verschillende kleingeldbiljetten uit. Van de noodbiljetten (noodgeld) uit de Eerste Wereldoorlog zijn slechts die van de Compagnie de Gafsa bekend. In het onafhankelijke Tunesië is de Banque Centrale de Tunisie de emissiebank. Zij geeft biljetten uit in coupures van ½, 1, 5 en 10 dinar.

Vorsten Ottomaanse tot 1881.

Tunesië, monetaire systeem
6 burben	= 1 burbe
(Fr.: bourbine,	(Fr.: bourbe)
Ar.: falls raqiq)
2 burbe	= 1 asper
13 burbe	= 1 kharub
16 kharub	= 1 piastre (sebili)
(Fr.: caroub)

Tunesië, plaatselijke heersers
Muhammad Bey	H 1271-1276,	AD 1855-1859
Muhammad Al-Sadiq Bey	H 1276-1299,	AD 1859-1882
Ali Bey	H 1299-1320,	AD 1882-1902
Muhammad Al-Hadi Bey	H 1320-1324,	AD 1902-1906
Muhammad Al-Nasir Bey	H 1324-1340,	AD 1906-1922
Muhammad Al-Habib Bey	H 1340-1348,	AD 1922-1929
Ahmad Pasha Bey	H 1348-1361,	AD 1929-1942
Muhammad Al-Munsif Bey	H 1361-1362,	AD 1942-1943
Muhammad Al-Amin Bey	H 1362-1376,	AD 1943-1957

• 

•