Kampen
Uit Wiki Munten en papiergeld
Kampen, muntplaats, aanvankelijk behorende tot het Oversticht, thans gemeente in de provincie Overijssel. Er is aangemunt door de Utrechtse bisschop Arnold van Hoorne (1371-1378) als heer van het Oversticht. Na de verwerving van het Oversticht door Karel V (1506-1555) in 1528 werd er in 1529 een Bourgondisch munthuis geopend, dat actief was tot 1535 (muntteken C op een kruis). Dit koninklijke munthuis was van 1562-1567 te Hasselt (NL) gevestigd, werd in 1578 als Provinciale Munt heropend en in 1582 naar Kampen verplaatst.
Later was het in beginsel afwisselend te Deventer, Kampen en Zwolle gevestigd (eenzelfde roulatiesysteem werd later nagevolgd in West-Friesland) maar dat in de praktijk het meest te Kampen gehuisvest was. Het provinciale munthuis werd gesloten in 1805.
Als rijksstad verkreeg Kampen al in 1397 keizerlijke toestemming om een stedelijk munthuis te openen, maar de eerste muntslag dateert van ca. 1425. Er werd meermalen met de andere Overijsselse steden samengewerkt en in 1534 besloten Deventer, Kampen en Zwolle slechts één gemeenschappelijk munthuis (Drie Steden) te exploiteren te Deventer. Dit munthuis werd tijdens de Tachtigjarige oorlog vanwege de oorlogsdreiging in 1583 naar Kampen verplaatst (klaverblaadjes als interpunctie).
De driestedenmuntslag te Kampen eindigde al in 1588 omdat de samenwerking door het inmiddels in Spaanse handen gevallen Deventer werd verbroken. Vanaf 1590 tot 1693 was er daarom weer een eigen stedelijk munthuis te Kampen gevestigd.
Om de status van rijksmunt zoveel mogelijk te benadrukken, plaatste men dikwijls de naam van de Duitse keizer op de stedelijke munten die aanvankelijk volgens de Rijksvoorschriften werden geslagen, maar in de loop van de 17e eeuw sloot de muntslag steeds meer aan bij die van de Republiek.
In 1694 zag de stad tegen een vergoeding af van de uitoefening van het muntrecht. De verschillende munthuizen in Overijssel hadden nogal eens dezelfde muntmeesters en andere functionarissen, vooral tijdens het bewind van de diverse leden van de familie Wijntgens in de tweede helft van de 16e en het begin van de 17e eeuw.
Tijdens de Tachtigjarige Oorlog heeft de stad in 1578 twee series vierkante zilveren noodmunten (noodgeld) uitgegeven. In 1672 zijn wederom noodmunten geslagen. Zie voor de overige muntplaatsen in de Nederlanden de lijst muntplaatsen.
Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog heeft de Gemeentelijke Dienst voor Sociale Zaken in mei 1940 noodbiljetten (noodgeld) in omloop gebracht. Zie voor de overige plaatsen in de Nederlanden waar papiergeld is uitgegeven de lijst papiergeldplaatsen. Het wapen van Kampen bestaat uit een blauw veld met daarop een burcht met drie torens in zilver.
Onder de geopende poort bevindt zich een schuin geplaatst schildje dat horizontaal gedeeld is: boven zilver, onder blauw.
Lit.:
Fortuyn Droogleever, J., De Driesteden Muntslag 1479-1588 van Deventer, Kampen en Zwolle, Amsterdam 1986; Gelder, H. E. van, Klein geld grof geld, munten van de Nederlandse steden, 's-Gravenhage 1974.
