Bourgondische rijksdaalder
Uit Wiki Munten en papiergeld
Bourgondische rijksdaalder, zilveren munt van de Bourgondische Nederlanden, geslagen in de periode 1567-1571.
Gewicht 29,38 g, gehalte 0,892, uitgiftekoers 32 stuiver. Behalve hele zijn er ook halve en kwart Bourgondische rijksdaalders geslagen.
Nadat er bij een aanvulling van de Reichsmünzordnung in 1566 (Reichsmünzordnungen) één uniforme rijksdaalder was gedecreteerd, heeft de Duitse keizer met Philips II een verdrag gesloten teneinde ook in de Nederlanden een dergelijke rijksdaalder te doen aanmunten.
Op grond hiervan is de Bourgondische rijksdaalder geïntroduceerd.
Intrinsiek is deze munt gelijk aan de Duitse, maar de beeldenaar is typisch Bourgondisch.
Op de vz is een gekroond Oostenrijks- Bourgondisch wapen zonder Spaanse kwartieren geplaatst, omgeven door de keten van het gulden vlies en Philips' lijfspreuk DOMINVS MIHI ADIVTOR. Op de kz treft men een vuurijzer aan, geplaatst op een Bourgondisch kruis, met daarboven een kroon. In 1571 is de muntovereenkomst verbroken.
De centrale regering keerde terug tot de philipsdaalder.
Nadien zijn er nog wel rijksdaalders met een stokkenkruis aangemunt.
In Holland, gewest is in 1580 en in Overijssel van 1584 tot 1592 het type nog geslagen op naam van Philips II. In feite betrof het echter eigenmachtige gewestelijke aanmuntingen.
Hetzelfde type is aangemunt in Zeeland (1584-1585), Gelderland, gewest (1584-1592), Gorinchem (1584 voor de gravin van Megen), Culemborg (1589-1590, voor de Groninger Ommelanden) en in Overijssel (1594). Ook hierbij ging het om eigen initiatieven, maar nu op eigen naam geslagen.
De sinds 1612 in de Zuidelijke Nederlanden ingevoerde patagon komt in beeldenaar overeen met de Bourgondische rijksdaalder.
J.S.
