Romeinse rijk

Romeinse rijk, het gebied dat in de klassieke oudheid onder heerschappij van de stad Rome stond: aanvankelijk een koninkrijkje dat slechts het gebied van de stad zelf omvatte, later een soort republiek, die sinds de 5e eeuw ook omliggende streken beheerste. Na ca. 275 v.Chr. veroverde Rome Midden- en Zuid-Italië, inclusief de daar gevestigde Griekse kolonies. In 241 v.Chr. werd Sicilië de eerste Romeinse "provincia". Vanaf 200 v.Chr. werd Spanje Romeins en in de 2e eeuw v.Chr. werd ook Griekenland ingelijfd. De grootste uitbreidingen vonden plaats onder Julius Caesar (100-44 v.Chr.) en zijn tijdgenoten.

Caesar zelf veroverde het huidige Frankrijk en delen van België op de lokale Keltische stammen tijdens de "Gallische oorlog" en bezocht korte tijd Engeland. Onder zijn opvolgers, de Romeinse keizers, groeide het rijk nog verder tot het in de 3e eeuw zijn maximale omvang bereikte. Daarna zette het verval in en ontstond er in het noordwesten van het rijk zelfs tijdelijk een afsplitsing onder de naam Gallische keizerrijk.

In de Nederlanden was de Rijn een vaste grens die echter rond 270 verlaten moest worden door de invallen van de Franken; toen ook werd de Romeinse stad Municipium Batavorum (= Nijmegen) verlaten. Sedert de 4e eeuw had het Romeinse rijk steeds meer te kampen met vijandige, binnenvallende volkeren.

Vlak na 400 trokken de Romeinen definitief uit onze streken en uit Engeland weg, waardoor belangrijke steden als Tongeren en Maastrich in belang terugliepen. In het oosten werd na de val van het West-Romeinse rijk (het eindpunt wordt meestal op 476 gesteld) de Romeinse traditie voortgezet in het Byzantijnse rijk en in het westen voelden de Karolingers (Karolingische muntslag) en later de Duitse keizers (Roomse Rijk) zich de opvolgers van de Romeinse keizers. Behalve een aantal strak geleide keizerlijke munthuizen, waren er, vooral in het oosten, veel lokale muntplaatsen, Griekse keizersmunten.

Zie voor de muntslag: Romeinse muntwezen en Romeinse muntplaatsen.

Zie verder: Latijn