Malakka
Uit Wiki Munten en papiergeld
Malakka, voormalige Nederlandse bezitting op het schiereiland Malakka (Malaya) die in febr. 1641 door de VOC op de Portugezen werd veroverd. Op 1 dec. 1795 werd het door de Engelsen bezet. In 1816 kwam Malakka opnieuw in Nederlandse handen tot het, in 1825, definitief aan de Engelsen werd afgestaan in ruil voor de Engelse bezittingen op Sumatra. Door de Portugezen zijn te Malakka hoofdzakelijk tinnen munten (bastardo, soldo, dinheiro en bazarocco of bazaroek) vervaardigd. In de zilveren (tanga) en gouden munten (sao tomé) werd hoofdzakelijk voorzien vanuit het Indo-Portugese muntatelier te Goa (India), dat merendeels in de behoefte aan munten van de overige Portugese bezittingen in Azië voorzag (Portugees India). Tijdens het Nederlandse bewind bleef, om economische redenen, het Portugese geld - met uitzondering van de bazaroeken - in omloop. Het geldverkeer werd aangevuld met de door de VOC geïmporteerde Nederlandse munten, Spaanse 8-reaalstukken alsmede met de te Batavia vervaardigde 1/2 en ¼ stuivers 1644.
De buiten omloop gestelde tinnen Portugese bazaroeken werden omgesmolten en opnieuw als nieuwe Nederlandse tinnen bazaroeken in omloop gebracht. Deze munten, van zeer geringe waarde, zijn de enige die door de VOC te Malakka zijn vervaardigd, doch deze zijn nog niet teruggevonden of als zodanig herkend.
Eind 1641 was de koers: rijksdaalder =10 tanga's leeuwendaalder of kroon = 8 tanga's schelling (6 stuiver) = 1 tanga 96 nieuwe Nederlandse bazaroeken = 1 tanga De Portugese munten verdwenen uit de circulatie en als enige niet Nederlandse munt bleef de Spaanse 8-reaal of dollar geaccepteerd.
In de 18e eeuw zijn grote hoeveelheden koperen VOC-duiten en zilveren dubbele wapenstuivers naar Malakka geëxporteerd die op het schiereiland wijdverbreid circuleerden.
De populariteit van deze denominaties was aanleiding voor de uitgebreide nabootsing van deze munten, vervaardigd in opdracht van handelaren uit Singapore (Singapore merchant tokens). Tijdens de Japanse bezetting in de Tweede Wereldoorlog stond Malakka, tezamen met het Nederlandsch- Indische Sumatra, onder het bestuur van het Japanse 25ste legerkorps.
Het door dit korps in Malakka in omloop gebrachte invasiegeld draagt de serieletter M. Dezelfde soort biljetten werd voorzien van de serieletter S en met de Indonesische tekst Pemerintah Dai Nippon, op Sumatra in omloop gebracht.
Lit.: Low, C. C. , ed., International Bank Note Society, Paper Money of the 20th century, British Malaya, Malaysia, Singapore, Brunei and Sarawak, St. Louis, Missouri USA, 1973; Singh, Saran, The coins of Malaysia, Singapore and Brunei. 1400- 1986, Kuala Lumpur 1986.
L.