Belangstelling voor het verzamelen
Uit Wiki Munten en papiergeld
Belangstelling voor het verzamelen,
We weten met zekerheid dat er al in de vijftiende eeuw muntenverzamelingen werden opgebouwd. Vooral Romeinse en Griekse munten werden door kunstkenners en verzamelaars zeer gewaardeerd (Romeinse muntwezen, Griekse muntslag. Een mooi geordende verzameling verhoogde de status van de bezitter. Papiergeld werd pas in de loop van de negentiende eeuw verzameld en hoewel het verzamelen van papieren betaalmiddelen de laatste jaren een grote vlucht genomen heeft, zijn de muntenverzamelaars nog ver in de meerderheid.
Papiergeld, zeker de vroegste biljetten, mist de artistieke en kunsthistorische aantrekkelijkheid van -vooral de antieke - munten. Pas nadat de hoofdreden voor het verzamelen niet zozeer de schoonheid van de munten was maar vooral het feit dat ze als geld gecirculeerd hadden, richtte de belangstelling zich ook naar andere geldvormen zoals eenvoudige koperen munten en papiergeld. Tegenwoordig worden bankbiljetten ook verzameld vanwege de artistieke kwaliteiten van het ontwerp en is er belangstelling voor de grafische technieken van het bankbiljet.
De omvangrijke uitgifte van papieren noodgeld tijdens de Eerste Wereldoorlog en de jaren vlak daarna is, samen met de snel opeenvolgende inflatie-emissies in Duitsland in de daaropvolgende periode, een belangrijke stimulans geweest voor het verzamelen van papiergeld. Nu heeft papiergeld, net als munten, een eigen verzamelwaarde die voornamelijk wordt bepaald door de staat van bewaring (conservatiegraad) en de zeldzaamheid van het betreffende exemplaar.
Het verzamelen van munten heeft mede geleid tot de ontwikkeling van de numismatiek. Samen met de economie is de numismatiek de belangrijkste wetenschap die zich met het geld bezighoudt. Voor de beschrijving van de munten onder de verschillende trefwoorden maken we gebruik van de numismatiek, de wetenschap van het bestuderen van munten en penningen. Numismaten zijn voor wat de munten betreft in de volgende zaken geïnteresseerd: gewicht, metaalsoort en gehalte, manier van vervaardigen, de aard van de voorstelling en de eventueel voorkomende teksten. Samen met economen onderzoeken numismaten de betekenis van munten als ruilmiddel, spaarmiddel en waardemeter. De bronnen hiervoor zijn muntvondsten en andere historische bronnen als wetten, oude rekeningen, tarieflijsten en andere publicaties. Met behulp van de hierboven genoemde bronnen kunnen ook zaken aan de orde komen als plaats en tijd van vervaardiging, de opdrachtgever (muntheer), circulatiegebied en de periode dat de munt in gebruik was.
Voor het papiergeld missen we een dergelijk wetenschappelijk kader, omdat het lange tijd verwaarloosd is door de numismatiek. Gelukkig zien tegenwoordig steeds meer numismaten in dat geld zowel van metaal als van papier gemaakt kan worden en dat er tegenwoordig weinig principieel verschil bestaat tussen de beide uiterlijke vormen van het geld. Er is in deze encyclopedie zo veel mogelijk naar gestreefd om de behandeling van het papiergeld parallel te laten verlopen aan die van de munten. Vanzelfsprekend wordt ook aandacht besteed aan de grafische technieken die het papiergeld zijn eigen uiterlijk hebben gegeven.
De naam numismatiek is afgeleid van het Latijnse nummus en numisma (in het Grieks: nomisma = munt). Het woord munt is afgeleid van het Latijnse woord moneta. Het munthuis van de stad Rome was oorspronkelijk gevestigd in de tempel van de godin Iuno Moneta.
Zie hierna het hoofdstuk munten, techniek.
