Uncia

uncia, Latijn voor "kleine eenheid", het twaalfde deel in het twaalftalligstelsel. De uncia was bij de Romeinen en de Grieken van Zuid-Italië (onkia) niet alleen een gewichtseenheid, een lengte-, oppervlakte- en inhoudsmaat maar ook een munt, het twaalfde deel van de as. Alleen in die Italische steden die in de Romeinse tijd het tientallig stelsel volgden, kwam de uncia overeen met het tiende deel van de as.

Bij de Romeinse en Italische aes grave-reeksen werd de uncia als munt eerst gegoten en later geslagen (3e en 2e eeuw v.Chr.); de denominatie is herkenbaar aan het kootbeentje of het Roma-hoofd op de vz en de caduceus of de scheepsboeg op de kz; daarnaast verscheen een bolletje als waardeteken (Romeinse muntwezen). Een bronzen munt van de Siciliaanse stad Eryx draagt de legende onkia.

v.H.