Tyche

Tyche, Grieks woord dat zowel lot, toeval als geluk betekent. In de oud-Griekse mythologie wordt Tyche nu eens als de dochter van Zeus, dan weer als de dochter van Oceanus beschreven. Op Griekse en Romeinse munten komt Tyche in twee gedaanten voor; enerzijds als de verpersoonlijking van het "geluk", de Latijnse Fortuna, anderzijds als stadsgodin. Het onderscheid tussen beide is niet altijd even duidelijk.

Als godin/verpersoonlijking van het geluk en het lot wordt zij meestal voorgesteld met een roer en een hoorn des overvloeds. We zien haar voor het eerst op de tetradrachmen en drachmen van Demetrius I van Syrië (162-150 v.Chr.); ze wordt hier echter afgebeeld met een scepter en een hoorn des overvloeds. Veelvuldig komt zij voor op de Griekse munten uit de Romeinse keizertijd (Griekse keizersmunten).

De Tyche als stadsgodin of verpersoonlijking (personificatie) van een bepaalde stad is herkenbaar aan de muurkroon op haar hoofd. Deze kroon stelt de stadsomwalling met torens voor. De bekendste Tyche-afbeelding is ongetwijfeld die van de stad Antiochië in Syrië (huidige Antakya in Turkije); de op een rots zittende Tyche wordt er voorgesteld met een zwemmende man, personificatie van de rivier de Orontes, aan haar voeten.

v.H.