Lira
Uit Wiki Munten en papiergeld
lira, mv. lire, Italiaanse aanduiding, afgeleid van libra, voor de rekeneenheid pond van 240 penningen (It. denari, van Lat. denarius), die in het grootste deel van Italië tot in de 19e eeuw in gebruik was. De lira was onderverdeeld in 20 soldi (soldo) van 12 denari elk.
Als gevolg van de inflatie in de late Middeleeuwen was het zilvergehalte van de penning zover gedaald, dat in Italië omstreeks 1470 240 penningen of 1 lira al minder dan 6 gram fijn zilver bevatten.
In 1472 introduceerde de doge van Venetië, Nicolò Tron, een zilverstuk ter waarde van 1 lira, die lira tron werd genoemd. Ook in andere Noord-Italiaanse staten werden munten van 1 lira uitgegeven, zij het van onderling uiteenlopende waarden.
Napoleon Bonaparte, die in 1805 zichzelf tot koning van Italië (eigenlijk Noord-Italië) uitriep, stelde de lira, nu verdeeld in 100 centesimi, gelijk aan de Franse frank. Na zijn val in 1814 werd deze lira van 100 centesimi in sommige staten gehandhaafd en het in 1860 ontstane verenigde Koninkrijk Italië nam deze lira over. De koppeling tussen de lira en de frank werd geformaliseerd in de Latijnse Muntunie van 1865.
Na de Eerste Wereldoorlog groeiden de lira en de franc uit elkaar. In 2002 werd de lira vervangen door de euro. De lira is korte tijd ook in de Italiaanse koloniën in Afrika (Eritrea, Libië en Italiaans Somaliland), gebruikt, terwijl zij eveneens tot 2002 de munteenheid was van de Republiek San Marino en de Kerkelijke Staat. In Israel is de lira (mv: lirot) of pond de munteenheid geweest van 1948 tot 1980. Thans is de lira nog de munteenheid van Turkije.
W.
