Teylers Tweede Genootschap

Teylers Tweede Genootschap, een, samen met het Eerste of Godgeleerde Genootschap, bij testament van de Haarlemse zijdehandelaar Pieter Teyler van der Hulst in 1778 opgericht instituut ter bevordering van het wetenschappelijk onderzoek in de natuurkunde, dichtkunst, geschiedenis, tekenkunst en penningkunde. Deze wetenschappen worden bevorderd door het houden van bijeenkomsten en door het uitschrijven van jaarlijkse prijsvragen, waarbij elke wetenschap bij toerbeurt gestimuleerd wordt.

Aan de prijsvraag is een erepenning verbonden, waarop de vijf wetenschappen gepersonifieerd zijn, met geheel rechts de Penningkunde die een penning bekijkt afkomstig uit een tableau dat op haar schoot rust. Enkele van de prijsvragen hebben zeer bijzondere numismatische studies opgeleverd, waarvan de werken van Van der Chijs over de middeleeuwse numismatiek wel de meest opvallende zijn, alsmede de penningkundige werken van Dirks. De laatste numismatische bekroningen waren in 1990 (Jadwiga Pol) en 1996 (Peter Ilisch).

Het Teylers Museum, eveneens uit de nalatenschap voortgekomen, bevat ook een belangrijke numismatische collectie, waarvan de kern, wat de munten betreft, bestaat uit de verzamelingen van A.J. Enschedé (West-Friesland) en Th.M. Roest (Gelderland). Daarnaast heeft het museum een zeer groot aantal penningen aangekocht, voornamelijk in de 19e eeuw.

Lit.:

Beliën, P., Eeuwen oud en springlevend: het Numismatisch Kabinet van Teylers Museum, De Beeldenaar (1998) 264-267;

Gelder, H.E. van, Teylers stichting en de numismatiek, JMP (1980) 248-255.