Möhlen

Möhlen, Jörgen Thor, afkomstig uit Hamburg, emigreerde in 1664 naar Bergen (Noorwegen) waar hij zich als koopman, reder, mijnexploitant en bankier vestigde. Hij verwierf het vertrouwen van koning Christiaan V van Denemarken, wiens commissaris van economische zaken hij werd.

Bij octrooi van 10 juli 1695 werd hij door de koning gemachtigd bankbiljetten in omloop te brengen in coupures van 10 tot 100 croner (rixdaler). Deze Thor Möhlen-biljetten zijn voorbedrukte invulbiljetten, gedrukt op Hollands papier met het Amsterdamse wapen als watermerk.

Bij uitgifte werden ze losgescheurd van een talon die bij de bank achterbleef om later bij eventuele verzilvering als bewijs van echtheid te dienen. Net als bij Middeleeuwse chirografen (chirograaf) waren op de scheidslijn van biljet en talon motieven aangebracht: een gedrukt koninklijk monogram en een geschreven krulmotief.

Verder waren de biljetten ter waarborging voorzien van geschreven handtekeningen en rode lakzegels. Dit laatste maakte de biljetten echter ongeschikt voor circulatie. Mede uit vrees dat de zegels zouden breken bood de bevolking de biljetten na ontvangst vrijwel meteen ter verzilvering aan.

Toen Thor Möhlen daardoor in betalingsmoeilijkheden kwam, werden de biljetten in 1696 buiten omloop gesteld.

Thor Möhlen overleed in 1708 in behoeftige omstandigheden. In later tijd werd het lakzegel als waarborg vervangen door een droogstempel.

G.