Athene

Athene, gelegen in centraal Griekenland aan de westkust van Attica, is de bekendste stad van het antieke Griekenland. Door haar rijkdom, die Athene te danken had aan de iets ten noorden van de stad gelegen zilvermijnen van Laurion, trok de stad veel handel aan. Athene had eeuwenlang de beschikking over voldoende zilver om grote hoeveelheden munten te laten slaan. Op het gehalte en het gewicht van de munten werd zorgvuldig toegezien zodat de Atheense munten altijd in trek bleven.

De vroegste munten van Athene waren didrachmen van zilver, ze werden geslagen vanaf ca. 545 v. Chr. Het bekendste type had op de vz een wiel met vier spaken, op de kz een vierkant incuus van vier driehoeken .

Dertig jaar later sloeg men de eerste tetradrachmen, met op de vz een Gorgonkop en op de kz een panterkopje in een van de driehoekjes van het incuus. Op de volgende emissie vult de panterkop het gehele incuus.

Omstreeks 510 v. Chr. werd een nieuwe voorstelling voor vz en kz ingevoerd. Van 510 tot 87 v. Chr. hebben de Atheense tetradrachmen een vaste beeldenaar met op de vz het hoofd van de stadsgodin Athena, op de kz een uil. Deze wereldberoemde munten worden naar de kz afbeelding wel "uilen" genoemd.

Andere denominaties uit deze reeks (Attische muntvoet) droegen soortgelijke voorstellingen. Ook in de oudheid waren de "uilen van Athene" al een begrip. De laagste waarden waren echter zo klein dat deze vanaf 350 v. Chr. door koperen munten vervangen zijn.

Gouden munten zijn in Athene slechts twee keer (in noodsituaties) geslagen. In 406 v. Chr. tijdens de oorlog tegen Syracuse sloeg men gouden noodmunten, waarvoor men zelfs een gouden beeld van Nike omsmolt. De tweede keer dat men goud aanmuntte was in 295 v. Chr. onder de tyran Lachares, maar ook toen was het op beperkte schaal.

Alhoewel het type van de zilveren munten al die eeuwen niet veranderde ging wel de stijl met de tijd mee. De eerste "uilen" waren in "archaïsche stijl", geleidelijk ging deze stijl na 500 v. Chr. over in de "klassieke stijl". In 196 v. Chr. moderniseerde men de munten, ze werden groter en dunner en ook de beeldenaar werd vernieuwd, maar de oude types bleven gehandhaafd.

Deze munten in "nieuwe stijl" hebben op de vz nog steeds het hoofd van Athena, maar nu met een ander type helm, op de kz. staat de uil binnen een olijfkrans op een liggende amphora. Er staan vele namen en symbolen rond de uil; magistraatsnamen, jaar- en maandaanduidingen en andere gegevens van administratieve aard. De monogrammen kunnen we nog niet altijd ontcijferen. In totaal komen 634 veschillende persoonsnamen voor.

De "nieuwe stijl" serie werd geslagen tot 87 v. Chr. Onder Romeinse heerschappij zijn in Athene lokale koperen munten geslagen tussen ca 150 en 230 n. Chr. Op de vz nog steeds het hoofd van Athena, op de kz. o.a. de Akropolis en het theater van Dionysos; (Griekse muntslag, Griekse keizersmunten).

H.