Erflaters
Uit Wiki Munten en papiergeld
erflaters, benaming voor twee reeksen Nederlandse bankbiljetten. De term is ontleend aan het boek van Jan en Annie Romein, Erflaters van onze beschaving (1938-1940), een bundel biografieën van bekende Nederlandse historische figuren.
De eerste reeks werd in de 50-er jaren ontworpen door Eppo Doeve en omvatte coupures van 1000, 100, 25, 20 en 10 gulden met portretten van resp. Rembrandt, Erasmus, Christiaan Huygens, Boerhaave en Hugo de Groot. Het reservebiljet voor deze serie droeg het portret van Johan de Witt.
Deze reeks werd in 1966 aangevuld met een ƒ 5-biljet met het portret van Vondel, naar ontwerp van R.D.E. Oxenaar. De tweede reeks werd in de 70-er jaren ontworpen door Oxenaar en werd geschikt gemaakt voor mechanische bankbiljettenverwerking, hetgeen tot uiting kwam in het formaat met één standaardhoogte en het gebruik van machinaal leesbare cijfers (optical character recognition, OCR).
In 1971 werd ook een herkenningsteken voor visueel gehandicapten op de biljetten opgenomen.
De reeks werd uitgevoerd in coupures van 1000, 100, 25, 10 en 5 gulden met de gestileerde portretten van resp. Spinoza, De Ruyter, Sweelinck, Frans Hals en Vondel.
De herkenbaarheid van de afzonderlijke coupures werd vergroot door gebruik te maken van psychologische kleurherkenning: elke coupure kreeg zijn specifieke kleur. De portretten bleken in de praktijk evenwel weinig bij te dragen tot die herkenning. Daarom zocht men nadien naar motieven die de benoembaarheid van de biljetten zouden vergroten. Oxenaar ontwierp daarvoor de zgn. huisje-boompje-beestje-theorie met snip, zonnebloem en vuurtoren. Ook in België werden reeksen uitgegeven met portretten van beroemde Belgische personages.
G.
