Wilhelmusschild

wilhelmusschild, eigentijdse benaming voor gouden schild van Holland, geslagen onder Willem V en Willem VI van Holland; schild, gouden, Holland, graafschap.

1. (ook zetelaar of chaise d'or genaamd) ter waarde van 24 groot Hollands, ingevoerd onder Willem V, graaf van Holland (1350-1389) bij de ordonnantie van 1354. Op de vz de tronende keizer met het keizerlijk wapen (dubbele adelaar), op de kz een gebloemd kruis binnen een vierpas. De beeldenaar is ontleend aan het keizerschild van keizer Lodewijk IV de Beier, dat op zijn beurt een getrouwe navolging van het Franse ecu d‚‘or was. Gew. 4,53 g, geh. 0,969;

2. (ook paedzen- of Dordrechts schild genaamd) ter waarde van 40 groot, eveneens ingevoerd onder Willem V, bij de ordonnantie van 1388. Gew. 4,08 g, geh. 0,980. De beeldenaar is grotendeels behouden, maar nu met op de vz de tronende hertog en het Beiers-Hollandse wapen;

3. (ook klinkaart genaamd) ter waarde van 40 groot, ingevoerd onder Willem VI, graaf van Holland (1404-1417) bij de ordonnantie van 1411 met dezelfde beeldenaar, maar van iets lager gewicht (3,76 g) en veel lager gehalte (0,750) dan het wilhelmusschild van 1388. Het wilhelmusschild van 1411 werd, evenals het johannisschild en philippusschild, klinkaart genoemd ter onderscheiding van de betere oude schilden.

J.S.

Lit.:

Gelder, H. Enno van, Het Hollandse muntwezen onder het huis Wittelsbach, JMP (1952) 1-26 en (1959) 37-81.