Rijksappel

rijksappel, symbool van wereldlijke macht, bestaande uit een bol met daarop een kruis. De Romeinse keizers droegen een bol als kosmokrator (heerser van de kosmos). Sinds de late 4e eeuw voorzagen de christelijke keizers deze bol geregeld van een kruis. Dit voorbeeld werd niet alleen door de Byzantijnse keizers (Byzantijnse rijk) nagevolgd, maar ook door de keizers van het Heilige Roomse Rijk. In het laatste geval duidde men de van een kruis voorziene bol als rijksappel aan. In navolging van de Duitse keizers hebben vele westerse monarchen de rijksappel gevoerd.

De rijksappel komt onder meer voor op goudguldens geslagen in het Duitse rijk, vooral te Frankfurt en Nördlingen, op goudguldens van de Nederlandse rijkssteden en op de in het Duitse rijk geslagen zilveren apfelgroschen, welke munt door Zwolle (1601) en Deventer (1602) is geïmiteerd.

J.S.

• 

•