Votum

votum (mv. vota), Latijns woord dat gelofte of belofte maar ook wens of verlangen betekent. De Romeinen hadden de gewoonte de godheid een gelofte (het bouwen van een tempel of een altaar, het organiseren van spelen, enz.) te doen in ruil voor een gunst. Zo werden o.a. vota voor het welzijn van de nieuwe keizer afgelegd.

Geloften werden steeds in het openbaar uitgesproken en op hun uitvoering werd nauw toegekeken door de priesters die de desbetreffende godheid dienden. Sinds de tweede eeuw werden ook vota uitgesproken voor en bij de regeringsjubilea van de keizers. Op munten verschijnt bijvoorbeeld de formule vot x vot xx (votis decennalibus et vicennalibus). De eerste vota verwijzen hier naar het aflossen van de gedane geloften, omdat het tienjarig regeringsjubileum bereikt werd (dit zijn dan vota soluta, de volbrachte geloften) en de tweede naar het ondernemen van nieuwe geloften met de hoop op een twintigjarig jubileum (vota suscepta, de voorgenomen geloften).

Onder Tacitus (275-276) en Probus (276-282) zien we votis x et xx op de munten. Omdat beide keizers hun decennaliën niet haalden, kan dit slechts betekenen dat geloften werden afgelegd met de hoop op een tienjarig en zelfs een twintigjarig regeringsjubileum; het gaat hier dus uitsluitend om vota suscepta. De formule vot x et xx wordt soms ook als volgt weergegeven: vot x mult xx of sic x sic xx.

v.H.