Schaap

schaap,

1. in Noordoost-Nederland en Oost-Friesland gebruikelijke benaming voor het sinds 1496 in Brabant geslagen zilveren vlies die is afgeleid van de op het vlies afgebeelde ramsvacht. In Oost-Friesland, waar het schaap begin 16e eeuw een koers had gekregen van 20 wit, ontwikkelde zich de rekeneenheid: 1 schaap = 20 wit = 2 lokale stuivers, 10 schaap = 1 Emder gulden.

2. uit 1. ontstane Oost-Friese zilveren munt met een gewicht van ca. 3 g, een gehalte van ca. 0,60 en een koers van 20 wit of 2 Oost-Friese stuivers, in 1516 ingevoerd door graaf Edzard I (1491-1528) en aanvankelijk zonder jaartal geslagen te Emden, het zogenaamde Emder schaap. Op de vz een helm met een lelie boven het naar links schuinstaande grafelijke wapen met de harpij; op de kz Karel de Grote (sinds 1519 Karel V) met scepter en rijksappel, zittend op een troon.

Van 1529 tot in het eerste kwart van de 17e eeuw zijn schapen met en zonder jaartal geslagen met dezelfde vz maar met het gebogen Oost-Friese grafelijke wapen op de kz. Sinds 1572 zijn ook dubbele schapen geslagen met een koers van ²/₁₅ taler.

W.

Lit.:

Kappelhoff, A., Die Münzen Ostfrieslands vont frühen 14. Jahrhundert bis 1628, Aurich 1982.