Handelingen

Markenbijslag

Uit Wiki Munten en papiergeld

Nederland, Vaals, gemeente, bon van 1 gulden, 26 nov. 1921, papier, 12,3 x 7,6 cm, bon wegens markenbijslag.

markenbijslag, werd tussen 2 februari 1919 en 28 februari 1925 door de gemeente Vaals als een bijzondere vorm van bijstandsuitkering betaald aan de Vaalser arbeiders van Nederlandse nationaliteit die in Duitsland werkten.

Als gevolg van de oplopende inflatie konden zij voor hun in Duitsland verdiende marken in Nederland steeds minder kopen.

Door de gemeente werd daarop, afhankelijk van de gezinssituatie en het verdiende loon, aan deze arbeiders een toeslag verstrekt tot een vastgesteld maximum. Op deze wijze werd door de gemeente wekelijks voor ongeveer ƒ 5000 gulden aan bijstand betaald. Door het Rijk werd, via het Koninklijk Nationaal Steuncomité, eerst driekwart, later zelfs negentig procent van deze steun vergoed. Door het niet op tijd arriveren van deze vergoedingen, en het als gevolg daarvan optredend gebrek aan contanten, ging de gemeente in november 1921 er toe over papiergeld uit te geven met de tekst "Bon wegens markenbijslag".

Er zijn verschillende emissies geweest.

Hiervan is alleen teruggevonden de serie van 26 november 1921 met bonnen van ƒ 1,- en ƒ 0,50; bovendien is een biljet van ƒ 2,50 uit 1920 in kopie bekend.

Aan de Vaalser middenstand werd de verplichting opgelegd deze bonnen voor de aankopen van levensbehoeften te accepteren. Op hun beurt kregen zij deze tegen normaal Nederlands geld bij de gemeente vergoed.

Ed v.G.

Lit.: Gelder, Ed van, Het opmerkelijke papieren noodgeld van Vaals, De Beeldenaar (1992) 238-243; Win, J.Th.H. de, De geschiedenis van Vaals, Vaals 1941.