Amulet
Uit Wiki Munten en papiergeld
amulet, afweermiddel tegen ziekten, ongevallen en de invloed van het boze oog. Als zodanig zijn o.a.
munten en penningen gebezigd met een spreuk of afbeelding waaraan een bovenmenselijke kracht werd toegekend. Al in de oudheid werden bepaalde munttypen in dit opzicht hoog geschat en vooral in China werden munten van bijzonder gelukkige regeringsperiodes geïmiteerd met op de keerzijde tekens van de dierenriem (zodiak) en andere gelukbrengende symbolen en spreuken. Ook in het Westen zijn al eeuwenlang sommige munten en imitaties daarvan als talisman zeer gezocht. De munten van Mansfeld bijvoorbeeld, waarop sinds 1521 Sint Joris (Sanctus Georgius) is afgebeeld zijn zeer bekend omdat ze de drager tegen sabelsteken en - houwen en tegen verwonding door kogels zouden beschermen (jorisdaalder). Vooral bij krijgslieden zijn ze daardoor eeuwenlang populair geweest.
Voor zeelieden zijn vele hiervan afgeleide versies bekend met op de keerzijde een afbeelding van het tafereel van Christus met enkele apostelen in een vissersboot in de storm, die door hem tot bedaren wordt gebracht. Erboven staat de Latijnse spreuk: IN TEMPESTATE SECURITAS (veiligheid in de storm). Behalve deze zogenaamde Georgstaler waren er o.a. nog speciale Pesttalers en Maria- of Madonnatalers.
Speciaal van deze laatste afgeschraapt zilver zou wonden tegen infectie beschermen. Later wetenschappelijk onderzoek heeft inderdaad aangetoond dat zilverzouten deze eigenschap bezitten.
Talers waarop Maria met het kind op de rechterarm was afgebeeld zouden bovendien aanstaande moeders een voorspoedige bevalling garanderen. Gouden munten zouden tegen geelzucht, koperen tegen de rode loop (cholera) beschermen; scapulier-medaille.
A.
Lit.:
Maué, H., en L. Veit, Münzen in Brauch unci Aberglauben, Mainz 1982;
Schjöth, F., Chinese currency, London 1976.