Saksische hertogen
Uit Wiki Munten en papiergeld
Saksische hertogen, in 1488 werd Albrecht III van Saksen ("de Kloekmoedige"), die onder keizer Frederik III met succes tegen Karel de Stoute en de Hongaren had gestreden, tot stadhouder in de Nederlanden benoemd. In die hoedanigheid onderdrukte hij voor Maximiliaan van Oostenrijk opstanden in onder meer Brabant, Vlaanderen en Holland. In 1498 benoemde Maximiliaan, in ruil voor de gelden die Albrecht hem had voorgeschoten, Albrecht tot erfelijk gubernator en potestaat van alle Friese landen van de Zuiderzee tot aan de Jade (Oost-Friesland).
Daarmee kwam een eind aan de "Friese vrijheid" (Vrijheid, Friese). Albrecht stierf in 1500 in Emden na een vergeefs beleg van de stad Groningen. Aanvankelijk vererfde Albrechts titel op zijn zoons George en Hendrik gezamenlijk. Vanaf 1502 echter voerde George alleen het bewind. In 1515 droeg George uit geldgebrek zijn rechten over aan Karel V. Deze vestigde vanaf 1524 daadwerkelijk zijn gezag in het huidige Friesland en Groningen.
Onder de opeenvolgende Saksische hertogen zijn in Sneek en Leeuwarden diverse munten geslagen. De meeste goudguldens van George en Hendrik gezamenlijk en van George alleen zijn ontleend aan de guldens van de stad Groningen - zelf weer navolgingen van Duitse guldens. De postulaatgulden van George is gebaseerd op die van Rudolf van Diepholt. De navolgingen van Groningse typen (jagers en plakken) van het zilvergeld van Albrecht zijn in relatief groot aantal geslagen; daarnaast in veel kleiner aantal typen uit de Bourgondische Nederlanden, zoals het vuurijzer en de stuiver. Het zilvergeld van George en Hendrik is vooral aan Bourgondische voorbeelden ontleend, terwijl de muntordonnantie van George uit 1505 in zilver louter Bourgondische typen: (dubbele) stuivers (scilling), kwart stuivers (ort), 1/8 stuivers (skeisen) en 1/16 stuivers (half skeisen) voorschreef.
| Muntheren | muntplaatsen | |||
| Albrecht III | 1498-1500 | S | L ? | |
| George en Hendrik | 1500-1502 | L | ||
| George | 1502-1515 | L | ||
| S = Sneek | ||||
| L = Leeuwarden |
Zie voor de overige muntplaatsen in de Nederlanden de lijst muntplaatsen.
J.S.
