Papoea-Nieuw-Guinea

Papoea-Nieuw-Guinea, Papua New Guinea of Papua Niugini, onafhankelijke staat en lid van het Britse Gemenebest, omvattende de oostelijke helft van het eiland Nieuw-Guinea en een aantal kleinere eilanden. In 1884 annexeerde Duitsland het noordoostelijke deel van het eiland, bekend als Kaiser-Wilhelm-Land. Samen met andere Duitse bezittingen (de Bismarck-Archipel, de noordelijke Solomon-Archipel en enkele andere eilandengroepen) werd het Duits Nieuw-Guinea (Deutsch Neuguinea).

In augustus 1914 werd Duits Nieuw- Guinea bezet door Australië, dat het onder de naam Territory of New Guinea in 1921 als mandaatgebied van de Volkenbond in beheer kreeg. Na de Japanse bezetting (1942- 1944) werd het in 1946 als mandaatgebied van de Verenigde Naties opnieuw onder Australisch beheer geplaatst. Engeland had in 1884 het zuidoostelijke deel van het eiland geannexeerd. In 1905 nam Australië het bewind in Brits Nieuw-Guinea over, dat de naam Territory of Papua ontving.

In 1949 werden Territory of New Guinea en Territory of Papua onder een gemeenschappelijk bestuur gesteld, dat ondergeschikt was aan de Australische regering. In 1975 kreeg het gebied volledige onafhankelijkheid.

Voor Duits Nieuw-Guinea werden in 1894 in Berlijn koperen munten van 1, 2 en 10 pfennig(e) geslagen, alsmede zilverstukken van ½, 1, 2 en 5 mark en in 1895 goudstukken van 10 en 20 mark. Voorts circuleerde er papiergeld van de Deutsche Reichsbank en van het Deutsche Reich.

De Australiërs brachten er schatkistpapier van 5, 10, 20 en 50 mark in omloop, gedateerd 14 oktober 1914. In de periode 1929-1945 werden op naam van de Territory of New Guinea munten uitgegeven van ½ en 1 penny, 3 en 6 pence en 1 shilling (12 pence = 1 shilling, 20 shilling = 1 pond). Voorts circuleerde er Australisch papiergeld.

In Papoea-Nieuw-Guinea is het Australische geld wettig betaalmiddel. Voor verzamelaars worden munten geslagen in de eigen munteenheid (1 kina = 100 toea) die symbolisch is voor de onafhankelijkheid.

De huidige serie munten bestaat uit 5, 10, 20 en 50 toea en 1 kina van nikkelgeplateerd staal (gelaagde metalen). De 2 kina is van bimetaal: het centrum is van aluminiumbrons en de ring van koper-nikkel. Op de vz staat het staatswapen met de paradijsvogel (behalve op de 1 kina), op de kz staan overwegend afbeeldingen die ontleend zijn aan de eigen fauna. Daarnaast worden er verzamelaars munten van 5 kina in goud en zilver geslagen

W.