Matrijs

matrijs, stempel met een negatieve afbeelding van een munt in gehard staal op ware grootte. Matrijs en dienstmatrijs worden als volgt gemaakt.

Van het door een kunstenaar gemaakt ontwerp wordt met de reduceermachine in staal een positieve verkleining daarvan gefreesd op ware muntgrootte, vaak patrijs genoemd.

Na het harden hiervan wordt, wederom in chroomstaal, een afdruk gemaakt. In deze negatieve afdruk worden door graveren allerlei correcties aangebracht, worden de jaartalcijfers er in gegraveerd en worden muntteken en muntmeesterteken er in geslagen.

Na harden wordt dit stuk matrijs genoemd. Hij zou als muntstempel gebruikt kunnen worden. Na slijtage of breuk zou deze procedure echter opnieuw gestart moeten worden.

Daarom wordt van de matrijs een afdruk gemaakt: het reproductieponsoen. De geharde afdruk hiervan noemt men dienstmatrijs. Met deze dienstmatrijzen worden via dienstponsoenen de dienststempels gemaakt waarmee munten worden geslagen.

K.

Lit.: Sevenhuijsen, F., 's-Rijksmuntmeester Hoitsema "brengt het brons in orde", JMP (1984) 107- 127.