Sint Eustatius

Sint Eustatius, voormalig eiland van de Nederlandse Antillen, toen administratief behorend tot het Eilandgebied De Bovenwindse Eilanden, is sinds 2010 onderdeel van het Caibische deel van Nederland en is als openbaar lichaam een bijzondere gemeente; BES-eilanden.

Sint Eustatius werd in 1635 door kooplieden uit Vlissingen in bezit genomen, werd nadien meerdere keren door Engelsen en Fransen veroverd en aan de Nederlanders teruggegeven. Bij één van die gelegenheden, waarschijnlijk na de verovering van het eiland op 3 febr. 1781 door admiraal Rodney is huisgeld uitgegeven door Herman Gossling, vermoedelijk een leverancier van de Britse strijdkrachten. Het bestaat uit geelkoperen muntjes van 1 en ½ bit (1 bit = 6 black dogs = 9 pence) met Engelse opschriften en met de datum 1771 (sic!). Dit duidt al op een tekort aan circulatiemiddelen, waardoor de circulatie op Sint Eustatius veel overeenkomst had met die van Curaçao en de andere eilanden van de Antillen.

Evenals daar leidde het tekort aan circulatiemiddelen ook op Sint Eustatius tot noodmaatregelen. In 1797 werd de bevolking opgeroepen haar cayennestuivers op echtheid te laten controleren, waarna deze, mits goed bevonden, van een klop met de letters SE werden voorzien, waarmee ze voor de circulatie geschikt waren gemaakt. De letters staan soms los van elkaar en zijn van verschillende grootte, soms zijn ze ook met een instempeling aangebracht. De instempeling heeft incuse letters, maar er bestaan ook valse kloppen met de letters in reliëf. Vanwege het grote aantal valse cayennestuivers en stuivers met valse kloppen werd de bevolking in 1809 opgedragen goede cayennestuivers en andere stuivers die reeds met de lettercombinatie SE waren geklopt, ter controle aan te bieden, waarna ze bij goedkeuring met de letter P werden ingestempeld. De P wordt uitgelegd als de initiaal van de smid Pierre dit Flamand.

In 1810 kon men zilveren munten, waarvan de beeldenaars door slijtage onherkenbaar waren geworden, geldig laten verklaren door ze te laten kloppen met de letter P in een parelcirkel. In 1812 werd eenzelfde klop, nu zonder parelcirkel, gebruikt voor het geldig verklaren van niet nader omschreven stuivers.

In 1828 werd het Nederlandse muntstelsel op de Nederlandse Antillen ingevoerd en sindsdien vertoonde de monetaire ontwikkeling op Sint Eustatius grote overeenkomst met die op de andere eilanden van de Nederlandse Antillen. De met SE en P geklopte stuivers werden bij die gelegenheid gesteld op 2½ cent. In 1853 werden ze ingetrokken.

W.

Lit.:

Pridmore, F., The coins of the British Commonwealth of Nations, part 3, West Indies, Londen 1965;

Scholten, C, De munten van de Nederlandsche gebiedsdeelen overzee, Amsterdam 1951;

Soest, J. van, Trustee of the Netherlands Antilles, Zutphen 1978.