Servaas

Servaas, heilige (?-384), bisschop van Tongeren, verbleef veelvuldig in Maastricht en stierf aldaar. In de 6e eeuw werd de bisschoppelijke zetel van Tongeren naar Maastricht verplaatst. Zijn speciale attribuut is, naast een staf en een albe, een rechtopstaande sleutel. Hij is schutspatroon van onder meer het Sint Servaaskapittel te Maastricht en de abdij van Quedlinburg (Duitsland).

Van de 10e tot 12e eeuw is in Maastricht, volgens sommigen door de bisschop van Luik, volgens anderen ook door de Duitse koningen/keizers, een omvangrijke reeks zilveren penningen geslagen. Op een deel daarvan komt de naam van de heilige Servaas voor of zijn voornaamste attribuut, de sleutel soms met het bijschrift clavis (Latijn: sleutel). Sommige van deze zgn. servatiuspenningen hebben geen plaatsaanduiding; bij gebreke daarvan worden ze op grond van stijlkenmerken aan Maastricht of Quedlinburg toegeschreven.

Zeker uit Maastricht afkomstig is een op naam van Wenzel en Johanna, hertog en hertogin van Brabant (1355-1383) geslagen gulden, waarop de naam van de heilige bisschop (SCI SVACII EPI) en een afbeelding van Servaas, gezeten, met aan zijn voeten een verslagen draak, onder een gotisch gewelf, waarvan het bovenste gedeelte de aan hem gewijde kerk verbeeldt.

J.S.

Lit.:

Dussen, A.G. van der, Een zeer bijzondere aanwinst voor de Schatkamer te Maastricht, De Muntkoerier (1991) nr. 6, blz. 25.