Handelingen

Sassaniden

Uit Wiki Munten en papiergeld

Versie door MyWikiAdminEnc (overleg | bijdragen) op 27 feb 2017 om 14:31 (1 versie geïmporteerd)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)

Sassaniden, naam van de dynastie die, na de omverwerping van de dynastie der Arsakiden of Parthen (226 n.Chr.), over Perzië (Iran) heerste en dit voortzette tot 651. Onder Shapur II (310-379) kende het rijk zijn grootste omvang; het liep van Syrië in het westen tot aan de Indus in het oosten en van de Kaukasus en de rivier de Oxus in het noorden tot aan de Perzische Golf en de Indische oceaan in het zuiden.

De basis van het muntsysteem van de Sassaniden is de zilveren drahm (drachme) die ongeveer 4 g woog. Er werden veelvouden (4) en kleinere denominaties (½, 1/6 uitgegeven. Daarnaast werden ook de gouden denar, evenals koperen, bronzen en loden munten geslagen.

Over de onderlinge verhouding van al deze denominaties is weinig bekend. Al komen de namen van de muntplaatsen slechts sinds het einde van de 3e eeuw op de munten voor, toch is het vrij zeker dat reeds in de beginperiode in verschillende ateliers munten werden geslagen. Tot de met zekerheid bekende muntplaatsen behoren: Darabgird, Bishapur, Istakhr en Karziy in de Fars, Rayy en Goyman in Centraal-Iran en Hariy en Merv in het oosten van het rijk.

Met de Sassaniden verandert de munt grondig van uiterlijk. Het typische dikke muntplaatje van de Parthen maakt plaats voor grote dunne munten en het reliëf wordt laag gehouden. De vz draagt steeds het borstbeeld van de koning naar rechts; elke vorst draagt een specifieke kroon, die het mogelijk maakt personages op rotssculpturen en zegels te identificeren. Bij uitzondering wordt de vorst frontaal afgebeeld (Ardashir I, 224-241 n.Chr.). Op sommige munten krijgt ook de kroonprins een plaats op de vz. Op de kz van de munten komen drie basistypes voor: een vuuraltaar (het koninklijk vuur dat elke heerser bij zijn troonsbestijging aanstak), een vuuraltaar geflankeerd door twee personen (de koning en Mithras) en een vuuraltaar waarop een buste in het vuur aanwezig is (vnl. 4e en 5e eeuw).

De omschriften op de munten zijn hoofdzakelijk in het Middelperzisch. Op de vz staat de naam van de koning met al zijn titels, op de kz de naam van het koninklijk vuur. Vanaf Yazdagird II (439-457) wordt de tekst op de vz verkort en vanaf Kavad I (488-497 en 499-531) komt meestal slechts de naam van de koning voor. Sinds het begin van de 4e eeuw staan op de kz voornamelijk administratieve gegevens, zoals de datum en de plaats van uitgifte.

Koningen
Ardashir I 224-241
ShapurI 241-272
Hormizd I 272-273
Varhram (Bahram) I 273-276
Varhram II 276-293
Varhram III* 293
Naresh 293-302
Hormizd II 302-309
Shapur II 309-379
Ardashir II 379-383
Shapur III 383-388
Varhram IV 388-399
Yazdagird I 399-421
Varhram V 421-439
Yazdagird II 439-457
Hormizd III 457-459
Peroz 459-484
Valkas (Balash) 484-488
Kavad I 488-497
Zamasp 497-499
Kavad I (tweede periode) 499-531
Xusro (Khosrow) I 531-579
Hormizd IV 579-590
Varhram VI 590-591
Xusro II 591-628
Kavad II 628
Ardashir III 628-630
Xusro III* 630
Buran (koningin) 630-631
Azarmidukht (koningin)* 631
Hormizd V 631-632
Xusro IV 631-632
Yazdagird III 632-651
* heeft niet aangemunt

v.H.

Lit.:

Göbl, R., Sassanidische Numismatik, Braunschweig 1968;

Gyselen, R., Ateliers monétaires et cachets officiels sasanides, Studia Iranica, 8 (1979) 189-212;

idem, De Munten, Hofkunst van de Sassanieden, Brussel 1993, blz. 127-130 en 294-300;

Sellwood, D., e.a., An Introduction to Sasanian Coins, Londen 1985.



  • Sassaniden imitatie dram.jpg
  • Sassaniden koningen.jpg
  • Sassaniden peroz drahm.jpg
  • Sassaniden shapur II drahm.jpg
  • Sassaniden varhram II drahm.jpg