Jorisdaalder, Jorispenning, Sint
Uit Wiki Munten en papiergeld
jorisdaalder, Jorispenning, Sint (Duits: Georgsmünze), benamingen van de als amulet gebruikte penningen met op de ene zijde Sint Joris te paard, met lans of zwaard in gevecht met de draak en het omschrift SANCTUS GEORGIUS EQUITUM PATRONUS (Sint Joris beschermheilige van de ruiters) en op de andere zijde een zeilscheepje op het woelige meer van Genesareth met een slapende Christus, twee paniekerige apostelen en het omschrift IN TEMPESTATE SECURITAS (veiligheid in de storm). De vz is afgeleid van de in 1521 te Mansfeld ingevoerde taler.
Het verhaal over een keizerlijk officier die bij Kochersberg door een kogel werd getroffen, maar niet gewond omdat de kogel afketste op een Mansfelder taler van dit type, ging als een lopend vuurtje, waardoor grote vraag naar deze en soortgelijke talers ontstond en de prijs tot het tien- en zelfs dertigvoudige opliep. In de loop van de 17e eeuw ging men deze stukken te Kremnitz slaan met een kz die is afgeleid van pauselijke munten en penningen, waardoor ze als amulet niet alleen door ruiters en soldaten in het algemeen, maar ook door zeelieden gevraagd werden.
In goud met een waarde van ½ tot 100 dukaten en in zilver van ¼ tot 1 taler werden ze tot 1773 te Kremnitz vervaardigd. Daarna volgde nog een lange reeks van elders nagebootste stukken in diverse grootten en metalen, min of meer fabrieksmatig vervaardigd tot ruim in de 20e eeuw.
Lit.:
Huszar, L., Georgsmünzen, Boedapest 1940 A.
