Familiepenning

familiepenning, groep van herdenkingspenningen vervaardigd om bij bijzondere familiegebeurtenissen aan relaties ten geschenke te geven.

Ze zijn in drie hoofdgroepen te verdelen: doop- en geboortepenningen, trouw- en huwelijkspenningen, inclusief penningen bij zilveren en gouden bruiloften, en overlijdens- en begrafenispenningen.

Familiepenningen zijn een typisch Nederlands verschijnsel. Buiten de gebieden met een burgerlijke cultuur (Noordduitse steden, Zwitserland) kende men in de rest van Europa wel geboorte-, huwelijksen overlijdenspenningen, maar deze kwamen alleen voor in vorstelijke en hoogadellijke families. De oudste Nederlandse familiepenningen dateren uit de 16e eeuw (oudst bekende van 1573). De bloei vond vooral in de twee eeuwen daarna plaats. In de 19e eeuw daalde de belangstelling sterk, maar deze leeft thans weer op.

Familiepenningen komen voor als slagpenning, gietpenning en gegraveerde penning. Een bijzondere categorie vormen de zogenaamde algemene familiepenningen, die in voorraad gehouden werden door bekende medailleurs en waarin bij bestelling alleen de namen en data gegraveerd behoefden te worden.

Lit.:

Bemolt van Loghum Slaterus, A. J., Nederlandse Familiepenningen tot 1813, Zutphen 1981;

Meer, G. van der, Nederlandse algemene familiepenningen in de 17e en 18e eeuw, JMP (1978-1979) 107-131.

• 

• 

•