Senaat

senaat, Latijn senatus, belangrijke Romeinse politieke vergadering, voornamelijk samengesteld uit oud-topambtenaren behorende tot de meest gegoede Romeinse burgers. Tijdens de Republiek (510-27 v.Chr.) had de Senaat in feite de leiding over de Romeinse staat. De senatoren controleerden o.a. de rijksfinanciën en als zodanig ook de muntslag. De senatoriale besluiten (senatus consulta) waren in theorie slechts raadgevend maar in de praktijk vaak bindend.

In de keizertijd nam de macht van de senaat sterk af. Toch diende elke troonopvolging door de senaat te worden goedgekeurd. De senaat wordt in verschillende muntinschriften vermeld en ook gepersonificeerd voorgesteld: o.a. onder Galba, Hadrianus, Antoninus Pius, Commodus, Caracalla, Balbinus en Constantijn de Grote.

De senaat wordt afgebeeld als een oudere gebaarde man in toga, met een tak, scepter of globe in de hand. De term senatus werd sinds de late Middeleeuwen ook gebruikt om de stedelijke Raad (= stadsbestuur) mee aan te duiden en komt daardoor ook voor op stedelijke munten.

v.H.