Rotterdam
Uit Wiki Munten en papiergeld
Rotterdam, gemeente in ZuidHolland waar in 1795 recepissen zijn uitgegeven.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog zijn noodbiljetten (noodgeld) uitgegeven in de waarden 1 en 2½ gulden, gedateerd 7 augustus 1914. Verder werd toen nog papieren noodgeld uitgegeven door American Express (een ongedateerde serie van 25 en 50 cent en 1, 2½ en 5 gulden), Van den Berghs Limited (1 gulden, gedateerd augustus 1914), Maatschappij "Fijenoord" (5, 10 en 15 gulden met verschillende data), Steenkolen-Handelsvereeniging (1 en 2½ gulden, geldig van 10 tot 15 augustus 1914), Coöp. "Vooruitgang" (25 cent en 1 gulden, ongedateerd) en door de Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij.
In de Tweede Wereldoorlog is van gemeentewege "noodgeld 1940" aangemaakt waarbij onderscheid werd gemaakt voor gebruik op de linker en rechter Maasoever. Op de linkeroever waren het Commissarissen van Politie die namens de gemeente biljetten van 25 cent, 50 cent, 1, 2½ en 10 gulden in omloop brachten. Er zijn biljetten bekend van de politieposten Charlois en Oudelandstraat. Ook kwam daar noodgeld in omloop dat werd uitgegeven door de Dienst van Maatschappelijk Hulpbetoon (1 en 2½ gulden). Op de rechteroever werd door het gemeentebestuur ca. 13 mei een emissie uitgegeven in de waarden 1 gulden en 2½ gulden.
Van particuliere zijde is noodgeld uitgegeven door de Rotterdamse Droogdokmaatschappij, de bank R. Mees & Zoonen, alsmede door de Directeur van 's-Rijksbelastingen. In 1944 werden door het gemeentebestuur in het diepste geheim voorbereidingen getroffen voor een emissie noodgeld, in omloop te brengen vanaf de bevrijding. Zowel een model-emissie van 1, 2½, 5, 10 en 25 gulden als een definitief ontwerp is bekend. Hoe geheim de voorbereidingen waren bleek daaruit, dat ook de Rotterdamse Kamer van Koophandel een emissie, in coupures van 1, 2½, 10 en 25 gulden, had voorbereid. Geen van deze emissies is in omloop gekomen.
Zie voor de overige plaatsen in de Nederlanden waar papiergeld is uitgegeven de lijst papiergeldplaatsen.
Ed v.G.
Lit.:
Arkesteijn, N.L.M., Tentoonstellingscatalogus Rotterdams papiergeld, Rotterdams Belastingmuseum, 1990;
idem, in: Toele, A., en H. Jacobi, Het noodgeld van Nederland in de Tweede Wereldoorlog 1940-1945, Leiden 1996, blz. 218-233;
Verkooyen, J.M., Het noodgeld van American Express, De muntkoerier (april 1992) 36;
idem, Catalogus van het Nederlandse noodgeld van de Eerste Wereldoorlog en het interbellum, Deel I, Gemeenten, blz. 83-87; Deel II, Bedrijven, blz. 40-49, Maastricht 1994.
