Jager
Uit Wiki Munten en papiergeld
jager,
1. Dubbele stuiver van de stad Groningen. Het oude type ter waarde van 3 kromstaart of 2 vlieger werd geslagen van 1455-1499.
Op vz dubbele adelaar met aan de voeten het Groningse wapen (dwarsbalk) en soms ook het Rijkswapen;
omschrift MONETA NOVA GRONINGENSIS (of een variant).
Op kz lang gevoet kruis met sterren of de letters GRON in de kwadranten;
in dubbel omschrift de spreuk SIT NOMEN DOMINI BENEDICTVM en de jaaraanduiding.
In de instructie van 1498 wordt het gewicht gesteld op 2,53 g en het zilvergehalte op 0,66. Dit oude type werd in 1466 geïmiteerd door de stad Deventer, zij het op kz nog met wapen van de Utrechtse bisschop David van Bourgondië.
Het nieuwe type werd geslagen van 1585-1635, sinds 1627 op een gewicht van 1,92 g en met een zilvergehalte van 0,49. Op vz dubbele adelaar met borstschild Groningen (in de 17e eeuw het geheel als stadswapen op een schild geplaatst);
op kz gebloemd kruis met hartschild Groningen.
Lit.:& ( ) Gelder, H. Enno van, Laat- Middeleeuwse munten van Groningen, JMP (1982) 21-46;
Puister, A.T., Groningse stedelijke muntslag, JMP (1986) 5-72;
Fortuyn Droogleever, J., De vorstelijke en de stedelijke muntslag te Deventer (Deventer 1982) nrs. 16a en 16b.
2. Imitatie van de Groningse jager door de Utrechtse bisschop David van Bourgondië (1455-1496), de zgn. Utrechtse jager of davidsjager ter waarde van 20 wit (l 2/3 stuiver).
In de instructies wordt hij "bisschopsgroot" genoemd, d.i. grote zilveren munt van de bisschop. Hij werd aangemunt van 1474-1479;
het gewicht liep weliswaar op van 2,47 g tot 2,99 g, maar het gehalte werd verlaagd van 0,91 tot 0,55. Op vz het bisschoppelijk wapen en dubbel omschrift: MONETA NOVA EPISCOPIS TRAIECTENSIS (nieuwe munt van de bisschop van Utrecht) en de jaaraanduiding. Op kz binnen een rand van 13 lelietjes een gevoet kruis en het omschrift met de spreuk MEMENTO DOMINE DAVID.
Ook werden er halve en kwarten geslagen, resp. philippus en halve philippus. Van het zelfde type liet Karel van Gelre (1477-1538) in 1478 jagers aanmunten.
G.
Lit.:
Gelder, H. Enno van, De Utrechtse munten ten tijde van bisschop David van Bourgondië, JMP (1971/72) 10-50.
