Gildepenning
Uit Wiki Munten en papiergeld
gildepenning, meestal gegoten of gegraveerde penning, uitgegeven door een ambachtsgilde of een daarmee nauw verwante beroepsgroep.
Gildepenningen werden gebruikt als presentiepenning en als legitimatieteken. De genummerde presentiepenningen werden alleen intern gebruikt om de aanwezigheid tijdens een gildebijeenkomst te kunnen controleren. De presentiepenning werd bij de oproep overhandigd en moest tijdens de bijeenkomst weer door het lid worden ingeleverd. Met de gildepenning kon een lid van het gilde aantonen dat hij een officieel erkend vakman was of toegang had tot bijvoorbeeld de Hortus Medicus te Amsterdam.
Ook de zogenaamde overmanspenningen, bestemd voor de overheden van het gilde, worden tot de gildepenningen gerekend, hoewel deze nooit in de rekeningen van de gilden worden genoemd, zodat ze waarschijnlijk op eigen initiatief van de leden of van de overheden zelf vervaardigd zijn.
Het gebruik van gildepenningen in de Nederlanden werd in de 16e eeuw ingevoerd in Brabant en Vlaanderen, waarschijnlijk naar Frans voorbeeld, en verbreidde zich van daaruit naar het noorden.
De oudste gildepenningen uit de Republiek zijn de tinnen penningen van het St. Lucasgilde te Middelburg uit 1588, waarschijnlijk in navolging van Antwerpen. De laatste Nederlandse gildepenningen dateren uit het begin van de 19e eeuw.
Lit.: Minard Van Hoorebeke, L., Description de méreaux et jetons de presence, Gent 1877-1879; Wittop Koning, D. A., De penningen der Noord-Nederlandse ambachtsgilden, Amsterdam 1978, supplement 1981.