Muntbeker
Uit Wiki Munten en papiergeld
muntbeker, beker die versierd is met één of meer munten. Analoog hieraan: muntbokaal, muntdoos, muntschaal enz.
Het verwerken van munten als versierend element in pronk- en siervoorwerpen kwam in de 16e eeuw op, mogelijk als gevolg van de sinds de Renaissance gestegen belangstelling voor munten. Aanvankelijk werden deze voorwerpen versierd met antieke munten of imitaties daarvan, later met contemporaine goud- en zilverstukken. Begin 17e eeuw werden muntbekers, enz. in adellijke en patriciërsfamilies populair.
Het modeverschijnsel drong ook door in kerkelijke instellingen; naast de reeds bekende voorwerpen kwam uit een recente inventarisatie van Gronings avondmaalszilver naar voren, dat 17e- en 18e-eeuwse avondmaalsbekers van de protestantse kerken van Breede, Niehove, Noordhorn, Wedde, Westerdijkshorn en Zuurdijk met munten zijn versierd.
Belangrijke 17e- en 18e-eeuwse productiecentra van muntbekers, enz. in het buitenland waren Neurenberg, Augsburg en Straatsburg. Het modeverschijnsel vond zijn hoogtepunt in de 18e eeuw, zakte weg in de 19e eeuw, maar is sindsdien niet geheel verdwenen.
Ook tegenwoordig worden nog munten in pronk- en siervoorwerpen verwerkt en niet alleen in Europa. In Indonesië bijvoorbeeld worden ten behoeve van de toeristenindustrie bekers en schalen van Banka-tin met koperen munten uit voormalig Nederlandsch-Indië versierd.
W.
Lit.: Friso, W., In en om de kerk van Noordhorn, Bedum 1992; Schramm, P., Raritaten aus der Geldgeschichte, Wiesbaden 1986.
